Groene daken
Met een groen dak leg je een laag begroeiing op je normale dak. Groene daken zijn er in verschillende soorten en maten, maar ze vangen allemaal water op en dragen op verschillende manieren bij aan een gezondere en prettigere leefomgeving.
In duurzame en klimaatbestendige steden worden groene daken steeds vaker toegepast. Groene daken hebben veel voordelen. Naast dat ze er simpelweg mooier uitzien dan standaard bitumen daken, vergroten ze de sponswerking van een rainproof stad, warmen ze (en de onderliggende ruimtes) minder op en dragen ze bij aan de biodiversiteit in de stad. Verder verminderen groene daken geluidshinder en de luchtkwaliteit kan verbeteren doordat ze fijnstof opvangen. Tenslotte beschermen groene daken de oorspronkelijke daklaag die eronder ligt, waardoor daken langer meegaan en minder regelmatig vervangen hoeven te worden.
Groene daken bestaan over het algemeen uit vier onderdelen: een vegetatielaag met bijvoorbeeld sedum en andere planten; een substraatlaag, de ‘grond’ waarin de planten wortelen; een drainagelaag, waarin het water wordt opgevangen en waaruit het langzaam wegstroomt; en een beschermingslaag die tussen de hiervoor genoemde lagen en het bestaande dak ligt. Afhankelijk van het soort dak worden er nog extra lagen toegevoegd, zoals een filtermat.
Verschillende soorten groene daken
Er bestaan verschillende soorten groene daken. Ze verschillen in hun opbouw, waar ze voor gebruikt worden en hoeveel water ze kunnen opvangen.
- Standaard (extensief) groen dak: standaard groene daken zijn de dunste variant van een groen dak. Ze hebben een dunne substraatlaag en sedum als begroeiing, eventueel aangevuld met kruiden en grassen. Sedum is zeer geschikt voor een dak, omdat deze planten veel water opslaan en tegen lange droogte kunnen. Vanwege het lage gewicht wordt het standaard groen dak vaak toegepast op bestaande bebouwing. Deze laag begroeide daken kunnen ook gecombineerd worden met zonnepanelen. Het groen zorgt voor een hogere efficiëntie van de panelen.
- Natuurdak (intensief): een natuurdak heeft een gevarieerde beplanting en kan daardoor meer regenwater vasthouden dan een standaard groen dak. De vegetatie kan bestaan uit struiken, bomen en verschillende bodembedekkers. De substraatlaag kan daardoor ook op het dak zelf in dikte variëren. Afhankelijk van de vegetatie hebben natuurdaken regelmatiger onderhoud nodig. Een natuurdak weegt verder zwaarder en is duurder.
- Verblijfsdak, of daktuin: in tegenstelling tot een standaard groen dak, waar je normaal alleen op loopt om deze te onderhouden, is een daktuin een groen dak waar je op kunt verblijven. De dikte van de substraatlaag hangt af van de gewenste vegetatie. Meestal worden er grotere planten en andere vegetatie geplant op een verblijfsdak, soms zelfs bomen. Verder worden er vlonders of tegels neergelegd om op te lopen. Een daktuin heeft over het algemeen dus een sterkere draagconstructie nodig. Ook afhankelijk van de soort vegetatie heeft een daktuin verder regelmatig onderhoud en een bewateringssysteem nodig. Dit laatste kan eventueel gerealiseerd te worden door de daktuin als polderdak aan te leggen.
- Het polderdak is een speciale variant waarin het groene dak en het waterdak gecombineerd worden.
Welk dak is geschikt?
Of een dak geschikt is om een groen dak op aan te leggen, hangt voornamelijk af van de draagconstructie van het dak. In Nederland zijn platte daken over het algemeen berekend op een belasting van 100 kg per m2 voor een grindlaag. Hoe zwaar een groen dak is, hangt af van het type. Een standaard groen dak weegt circa 80 kg per m2, terwijl een verblijfsdak meer dan 500 kg per m2 kan wegen. Schakel daarom altijd een specialist in om in te schatten wat er mogelijk is op jouw dak.
Ook de helling van het dak beïnvloedt de mogelijkheden. Standaard groene daken zijn tot hellingen van 35 graden aan te leggen, bij schuinere daken zijn er extra voorzieningen nodig. Zwaardere daken kunnen alleen op minder schuine daken aangelegd worden.
Hitte
Beplanting warmt minder op dan een standaard bitumen (zwart) dak of een grindlaag en verdampt water. Daardoor vermindert een groen dak lokaal de hittestress. Daktuinen worden soms beplant met bomen die extra schaduw en verdamping bieden. Of een groen dak goed bestand is tegen hitte en droogte, hangt af van het type beplanting en of er een bewateringssysteem is aangelegd.
Dakpark Orlyplein (Sloterdijk). ©Tree Ground Solutions